Viêm Cơ Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị

Viêm cơ là một bệnh lý cơ xương khớp khá phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Bệnh có thể xảy ra khi các cơ bắp trong cơ thể bị viêm nhiễm hoặc tổn thương, gây ra những triệu chứng đau đớn và khó khăn trong vận động. Viêm cơ có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, gây trở ngại trong sinh hoạt hàng ngày. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm cơ, từ nguyên nhân, triệu chứng cho đến các phương pháp điều trị hiệu quả.

Viêm cơ là gì?

Viêm cơ (hay còn gọi là myositis) là tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương các cơ bắp trong cơ thể. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ nào trong cơ thể, tuy nhiên, thường gặp ở các cơ lớn như đùi, bắp tay, hay các cơ lưng. Viêm cơ có thể xuất hiện dưới dạng cấp tính hoặc mãn tính, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương.

• Viêm cơ cấp tính: Xảy ra đột ngột, thường liên quan đến chấn thương hoặc nhiễm trùng.
• Viêm cơ mãn tính: Tiến triển chậm, có thể kéo dài nhiều tuần hoặc thậm chí hàng tháng, gây ảnh hưởng lâu dài đến khả năng vận động.

Viêm cơ có thể xuất hiện nhiều nơi trên cơ thể

Viêm cơ có thể khiến người bệnh cảm thấy đau đớn, giảm sức mạnh cơ bắp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng di chuyển.

Nguyên nhân gây viêm cơ

Viêm cơ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số yếu tố phổ biến:

Chấn thương hoặc căng cơ quá mức

Các hoạt động thể thao hay lao động nặng có thể gây ra chấn thương hoặc làm căng cơ quá mức. Việc nâng vật nặng hoặc vận động sai tư thế có thể gây tổn thương cho các cơ, dẫn đến viêm.

Nhiễm trùng

Viêm cơ cũng có thể do nhiễm trùng vi khuẩn, virus hoặc nấm. Các bệnh nhiễm trùng như cúm, viêm gan, HIV/AIDS có thể gây viêm cơ. Ngoài ra, viêm cơ do nhiễm trùng thường đi kèm với các triệu chứng toàn thân như sốt và mệt mỏi.

Các bệnh tự miễn

Một số bệnh lý tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp, hay viêm cơ tự miễn có thể làm hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các tế bào cơ, gây viêm và tổn thương.

Dùng thuốc (tác dụng phụ)

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc hạ cholesterol nhóm statin, có thể gây tác dụng phụ là viêm cơ. Do đó, khi sử dụng thuốc lâu dài, người bệnh cần thăm khám và theo dõi tình trạng sức khỏe định kỳ.

Yếu tố di truyền

Một số người có nguy cơ mắc viêm cơ cao hơn do yếu tố di truyền. Chẳng hạn, các bệnh di truyền như bệnh cơ Duchenne có thể làm cho cơ bắp dễ bị tổn thương và dễ viêm.

Viêm cơ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân

Triệu chứng của viêm cơ

Triệu chứng của viêm cơ rất đa dạng và có thể thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương của cơ. Một số triệu chứng phổ biến của viêm cơ bao gồm:

Đau cơ và yếu cơ

Đây là triệu chứng chính của viêm cơ. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức, căng cứng và khó khăn khi vận động cơ bắp bị ảnh hưởng. Đặc biệt khi cố gắng di chuyển hoặc nâng vật nặng, cơ bắp sẽ cảm thấy yếu và mệt mỏi.

Sưng, đỏ hoặc nóng ở vùng cơ bị viêm

Vùng cơ bị tổn thương có thể bị sưng, thậm chí có dấu hiệu đỏ và nóng. Đây là dấu hiệu của quá trình viêm xảy ra trong cơ.

Giảm khả năng vận động

Viêm cơ có thể làm giảm khả năng vận động, khiến người bệnh gặp khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt thường ngày như đi lại, đứng lên, ngồi xuống hoặc làm việc nhà.

Mệt mỏi và sốt nhẹ

Ngoài đau cơ, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi và thiếu sức sống. Đặc biệt nếu viêm cơ liên quan đến nhiễm trùng hoặc bệnh lý tự miễn, sốt nhẹ có thể xuất hiện.

Khó thở hoặc đau ngực (trong trường hợp nghiêm trọng)

Nếu các cơ hô hấp bị viêm, bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi thở hoặc cảm thấy đau ngực. Đây là dấu hiệu cần thăm khám kịp thời.

Đau cơ và yếu cơ có thể là nguyên nhân gây viêm cơ

Chẩn đoán viêm cơ

Để chẩn đoán viêm cơ, bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp sau:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng cơ bị đau, đánh giá độ mềm và mức độ tổn thương của cơ bắp.

Xét nghiệm máu: Các chỉ số viêm như CRP (C-reactive protein) và ESR (Tốc độ lắng máu) có thể giúp xác định tình trạng viêm trong cơ thể.

Chụp X-quang hoặc MRI: Đôi khi bác sĩ cần sử dụng các phương pháp hình ảnh để xác định mức độ tổn thương cơ và liệu có viêm mãn tính hay không.

Chọc hút cơ: Nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu lấy mẫu mô cơ để xét nghiệm nhằm xác định nguyên nhân gây viêm cơ.

Chụp X-quang hoặc MRI để chẩn đoán viêm cơ

Cách điều trị viêm cơ

Điều trị viêm cơ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm:

Điều trị bảo tồn (không phẫu thuật)

• Nghỉ ngơi và giảm căng thẳng cơ: Việc nghỉ ngơi giúp cơ bắp phục hồi và ngăn ngừa tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.
• Thuốc giảm đau và chống viêm: Các loại thuốc như ibuprofen, paracetamol giúp giảm đau và hạ sốt. Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) cũng có tác dụng giảm viêm và sưng tấy.
• Chườm lạnh hoặc nóng: Chườm lạnh trong 24-48 giờ đầu tiên giúp giảm sưng và đau. Sau đó, có thể dùng chườm nóng để thư giãn cơ và tăng cường lưu thông máu.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp cải thiện phạm vi chuyển động và tăng cường sức mạnh cơ bắp.

Bệnh viêm cơ có thể được điều trị bằng một số loại thuốc

Điều trị y tế chuyên sâu

• Thuốc điều trị bệnh tự miễn: Nếu viêm cơ do bệnh tự miễn gây ra, bác sĩ có thể chỉ định thuốc ức chế miễn dịch như corticosteroid (prednisolone) để kiểm soát viêm.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp nghiêm trọng, nếu cơ bị tổn thương nghiêm trọng hoặc không đáp ứng điều trị bảo tồn, phẫu thuật có thể được xem xét.
• Điều trị nhiễm trùng: Nếu viêm cơ do nhiễm trùng, việc sử dụng thuốc kháng sinh, kháng virus hoặc kháng nấm là cần thiết.

Phòng ngừa viêm cơ

Để giảm nguy cơ mắc viêm cơ, bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tập thể dục đúng cách: Khởi động kỹ trước khi tập thể dục và tránh vận động quá sức để bảo vệ cơ bắp.
• Giữ cân nặng hợp lý: Cân nặng quá mức có thể tạo áp lực lên cơ bắp và khớp, gây tổn thương.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Bổ sung đủ protein, vitamin và khoáng chất để cơ thể khỏe mạnh và hỗ trợ phục hồi cơ bắp.
• Điều trị kịp thời các bệnh lý nền: Kiểm soát tốt các bệnh lý như lupus hay viêm khớp giúp giảm nguy cơ viêm cơ.

Tập thể dục đúng cách tránh viêm cơ

Viêm cơ là một tình trạng bệnh lý có thể gặp phải ở nhiều đối tượng và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp bạn phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả hơn. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng của viêm cơ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều trị đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi và duy trì sức khỏe cơ bắp tốt hơn trong tương lai.